1994 yılında Jeff Bezos tarafından kurulan ve bugünkü değeri 900 milyar doları aşan Amazon.com yola online bir kitapçı olarak çıkmıştı. Şu anki değeri 900 milyar doları aşarak İstanbul Borsa’sında işlem gören tüm şirketlerin değerinden daha büyük bir değere sahip oldu.
Peki Adını Aldığı Nehir Kadar Büyüyen Amazon.com nasıl kuruldu ve bu hale geldi?
Şimdilerin milyar dolarlık teknoloji şirketlerinin ortak kuruluş hikayelerindeki gibi Amazon’unda temeli bir garajda atıldı. Amazon’da 1994 yılında Jeff Bezos’un Washington’daki garajında kuruldu.
Kurulduktan sonra fikrini hayata geçirebilmek için yatırım arayışlarına başlayan Bezos, Nick Hanauer isimli bir iş adamına fikrini inandırarak 40bin $’lık ilk yatırımını alarak web sitesini hayata geçirdi.
Amazon ilk yayın hayatına başladığında sade ve estetikten uzak görüntüsü yüzünden kullanıcılardan fazla eleştiri almaktaydı. Bu eleştirilerin fazlalığı sallantılı bir başlangıca sebep olsa da Amazon Tom Alburg adında bir adamın dikkatini fazlasıyla çekmişti.
Online kitap satan basit bir site, Washington merkezli olmasına rağmen tüm Amerika’ya kitap gönderiyor! Tom Alburg 1995 yılında 100.000$’lık bir bütçeyle Amazon’a yatırım yaptı. Bu yatırım sayesinde Amazon daha estetik görünümlü bir web sitesi haline gelebildi, barındırma ve hız sorunlarını çözdü.
Jeff Bezos tüketicilerin alışverişlerinden sonra yeniden sitelerine geri dönmesini sağlayabilmek için bir kitapçıdan fazlası olması gerektiğini biliyordu. Bunun için siteye en önemli katkısı olan satın alan kişilerin kitaplara eleştiri yapabilme opsiyonunu eklemek oldu.
Kitap satın alan kişilerin daha sonra kitap hakkındaki eleştirilerini yazması bir anda sitenin çevrimiçi bir topluluk haline gelmesine sebep oldu.
1997 yılına gelindiğinde Amazon 16 milyon $’a yakın bir gelire ulaşmıştı ve halka açılmaya karar verildi. Çünkü Jeff Bozz kitap satmaktan çok daha fazlasını planlıyordu…
1998 yılına gelindiğinde Amazon ürün çeşitliliği artmış kitap dışında elektronik, ev gereçleri, yazılım, müzik albümleri ve oyuncak bile satmaya başlamıştı.
1999 yılının sonunda ciro olarak 1 miyar $’ın üzerine çıkan rakamlara ulaşan Amazon çok karlı bir şirket haline gelmişti ve durdurulamayacak bir yükseliş trendini yakalamış gibi gözüküyordu.
Fakat bu kadar kısa sürede büyüyen şirket 2001 yılında bir anda 1.4 milyar $ mali zarar açıklayarak binlerce çalışanı ile yollarını ayırmak zorunda kaldı.
Normal şartlarda herkes Amazon’un iflasını açıklamasını beklerken Jeff Bezos farkını göstererek vazgeçmek yerine farklı bir fikirle ortaya çıktı. Jeff Bezos farklı firmaların kendi ürünlerini Amazon üzerinden satabilmesini sağlayan bir alt yapıya geçti ve birçok büyük firmayı ikna ederek Amazon üzerinden satış yapmalarını sağladı.
Bu fikir sayesinden yeniden kendi ayakları üzerinde durmayı başarabilen Amazon kısa sürede müzik CD’lerinden, yazılımlara, araç gereçlerden, oyuncaklara, spor ürünlerine ve hatta market ürünlerine kadar her şeyi satmaya başladı. Bu sayede de birkaç yıl geçmeden zararlarını kapatıp yeniden karlı bir şirket haline geldi.
Sürekli katlayarak büyümeye devam eden şirketin büyük buluşu 2007 yılının sonunda piyasaya sürdükleri Kindle e-kitap oldu. Kullanımının kolaylığı sayesinde müşterilerinin basılı kitaplardan e-kitaplara geçmesi çok hızlı oldu ve Kindle satışları şirket gelirlerine çok büyük katkı sağladı.
Jeff Bezos’un bir fikirle yola çıkıp bir garajda kurduğu bu şirket, hisse değeri olarak bugün 900 milyar $’lık değere ve marka olarak ise Apple’ı bile geride bırakarak dünyanın en değerli markası haline geldi…
Ve günümüz “Amazon Prime Day…”
Son birkaç yıldır Amazon Prime üyelerine özel yapılan ve 36 saat süren bu etkinlik tüm dünyada önemli alışveriş günleri olan Black Friday ve Cyber Money’i bile geride bıraktı. Şirket bu yılki 36 saat süren bu etkinliğinde Prime üyeleri çok büyük indirimler sunarak 100 milyondan fazla ürün satarak 1 milyar $ gelir elde etti.
Peki, neden Amazon bu kadar başarılı oldu?
Yapımız gereği çoğunluk olarak bizi memnun etmek zordur ve başkalarının başarılı olmasını pek seven bir millet sayılmayız.
Bir çok kişide bu sebeple o kadar yatırımı ben alsaydım daha iyisini yapardım, bizim garajımız hiç olmadı, devlet bize imkan vermedi, kesin arkasında farklı dini gruplar var vs vs gibi yorumlar yaparak Amazon.COM’u beğenmeyecektir.
Fakat bana göre dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinin ortak bir özelliği var ve Amazon’da bunu şirketin temeline koyarak ilerledi “Müşteri Memnuniyeti…”
Amazon kurulduğu günden beri tüm gelişiminde ve yeniliklerinde her zaman sade, güven veren, kesintisiz hizmet sunan ve önceliği her zaman müşteri memnuniyeti olan tüketici dostu bir şirket oldu. Bu özellikleri Apple, Google’da da bulabilirsiniz.
Örnek Google’ın ana sayfasında hiç biz zaman reklam, farklı bir makale, haber görsel göremezsiniz. (Ülkelere göre o ülkenin kullanıcılarına özel yaptığı jestlerde ise kendi logosundan feragat eder. Ekstra bir alan açmaz.)
Sadece bir arama kutusu ve ara butonu. Çünkü Google özünde sadece bir arama motoru ve amacı aradığınızı sizin karşınıza çıkarmaktır. İşini çok iyi yapar, işini yaparken de her zaman sade, güven veren, kesintisiz hizmet sunan ve önceliği her zaman müşteri memnuniyeti olan tüketici dostu bir şirket formatından çıkmaz.
Not: Ülkemizin yıllık ticaret hacmi 780 milyar $ civarındadır. Yani bütün ülke olarak çalıştığımız halde bir Amazon.COM’un yanına bile yaklaşamıyoruz. Teknoloji, yazılım üretemediğimiz sürece geleceğimizin aydınlık olma imkânı çok zor olacaktır. Yakın zamanda 5G teknolojisine geçilecek ve 5G teknolojisinin yenilikleri ile dünyada 12 trilyon $’lık bir ticaret hacmi oluşacağı düşünülmektedir.
Peki biz bu pastadan pay alabilecek miyiz?
Gelecek Sayıda Görüşmek Umuduyla
Saygı ve Sevgilerimle
www.sektorumdergisi.com/adini-aldigi-nehir-kadar-buyuyen-amazon-com/
